KARACİĞER YETMEZLİĞİNİN ŞİDDETİNİ MELD SKORU GÖSTERİYOR

Karaciğer nakli hastalanmış olan karaciğerin ameliyatta tamamen çıkarılıp, yerine kadavra donörden alınan tam bir karaciğer veya canlı donörden alınan parça karaciğerin nakledilmesi işlemidir. Sağlıklı bir karaciğer vücudun kimya fabrikası gibi işlev görür, yediğimiz besinlerle alınan karbonhidrat, protein ve yağların birçok kimyasal işlemden geçirilip metabolizmasının sağlanması ve vücudda kullanılır hale getirilmesi, safra üretimi ve salgılanması, ağız yoluyla alınan ilaçların ve kimyasal maddelerin zararlı etkilerinin temizlenmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan pıhtılaşma faktörlerinin üretilmesi karaciğer en önemli görevleridir.

Karaciğerin görevini yapamaz duruma gelmesine karaciğer yetmezliği diyoruz. Karaciğer yetmezliğinde kan birurubin değerinin artışına bağlı sarılık, kan pıhtılaşmasında uzama, karaciğerdeki protein yapımında bozulma sonucu kan albümin değerinin düşmesi, şuur bulanıklıkları, karında ve bacaklarda sıvı toplanması-ödem gibi bir çok belirtiler ortaya çıkar. Karaciğer yetmezliğine yol açan durumların başında ise siroz gelmektedir. Karaciğerin sertleşmesi, şeklinin bozulması ve içinde nodüller oluşmasına siroz denilir. Siroz nedenleri arasında hepatit B ve C virüsleri, alkole bağlı olan veya sağlıksız beslenmeye bağlı olan karaciğer yağlanmaları, bazı metabolik hastalıklar en büyük grubu oluşturmaktadır. Her karaciğer sirozuna karaciğer nakli önermiyoruz. Karaciğer nakli için belli kriterlerimiz var; MELD puanı diye adlandırılan puanlama sisteminde hastanın aldığı skorun en az 15 puan olması bu kriterlerden en önemlisidir. MELD puanı hastanın kan tahlil sonuçlarından hesaplanır. Ancak sadece MELD puanına göre nakil ihtiyacı belirlenmiyor. MELD puanı 15’in altında olsa bile hastanın karnında tedaviye dirençli sıvı birikmesi, yemek borusu varislerinden tedaviye dirençli kanamalar olması, hastanın karaciğerinde hepatosellüler tipte kanser gelişmiş olması, bazı karaciğer kaynaklı metabolizma hastalıklarının bulunması, hatta safra yolları kaynaklı sirozlarda günlük yaşamı etkileyen kaşıntı gibi bir çok durum nakil gerekliliğini belirliyor. Hastanın karaciğer nakline ihtiyacı olup olmadığına dair son kararı hastayı izleyen ve muayene eden hekimler vermektedir.